عسلویه و نایبند بهشت ایران در زمستان - تلویزیون کالا

به گزارش تلویزیون کالا، در این زمان که همه ایران از برف سفید پوش شده و سرمای بی سابقه ای سرتاسر را فرا گرفته، بخش عسلویه به علت موقعیت جرافیایی و طبیعت زیبایش را می توان بهشت ایران زمین در زمسان نامید. بخش عسلویه با 21 روستا و دو شهر نخل تقی و عسلویه دارای جمعیت 54320 نفر طبق سرشماری سراسری 1385 می باشد بخش عسلویه شامل دو شهر عسلویه با جمعیت بیش از 5000 نفر و نخل تقی با جمعیت بیش از 8050 نفر و 21 روستا می باشد. روستاهای بخش عسلویه که در انتهای استان بوشهر و هم مرز با استان فارس و استان هرمزگان است

عسلویه و نایبند بهشت ایران در زمستان

در این زمان که همه ایران از برف سفید پوش شده و سرمای بی سابقه ای سرتاسر را فرا گرفته، بخش عسلویه به علت موقعیت جرافیایی و طبیعت زیبایش را می توان بهشت ایران زمین در زمسان نامید.

بخش عسلویه با 21 روستا و دو شهر نخل تقی و عسلویه دارای جمعیت 54320 نفر طبق سرشماری سراسری 1385 می باشد بخش عسلویه شامل دو شهر عسلویه با جمعیت بیش از 5000 نفر و نخل تقی با جمعیت بیش از 8050 نفر و 21 روستا می باشد. روستاهای بخش عسلویه که در انتهای استان بوشهر و هم مرز با استان فارس و استان هرمزگان است، در دو راستا موازی یکدیگر قرار دارند، بدین صورت که در راستا جاده اصلی بندر لنگه - بوشهر، (بترتیب از شرق به غرب) روستاهای بندو، سهمو جنوبی، سهمو شمالی، مروع و سواحل، چاه مبارک بستانو، خیارو (دهستان نای بند به مرکزیت چاه مبارک)، عسکری، اخند، دهنو، کلات، بزباز، بیدخون، شهر عسلویه (مرکز بخش) و بالاخره شهر نخل تقی که همگی با فاصله کمی از یکدیگر (کل راستا در حدود 35 کیلومتر) و در نزدیک رشته کوه زاگرس قرار دارند. در جانب دیگر و درکناره ساحل زیبا و رویایی خلیج فارس روستاهای خره، کنارخیمه، بنود، زبار، صفیه، بساتین و هاله در کنار منطقه بکر و شگفت انگیز نایبند قرار دارند که به علت نادر بودن و جامع الشرایط بودن اولین پارک ملی دریایی ایران نام گرفته است.

● پارک ملی دریایی نایبند

پارک ملی دریایی نایبند در 300 کیلومتری جنوب شرقی بندر بوشهر و انتهای این استان در بخش عسلویه واقع شده است که از غرب به شهر عسلویه و از شرق به شهرستان پارسیان و از شمال به کوههای زاگرس و از جنوب به خلیج زیبای فارس محدود می گردد.

فاصله اندک رشته کوههای سر به فلک کشیده زاگرس و ساحل ماسه ای درخشان و زیبای خلیج نیلگون فارس ، پوشش گیاهی سرسبز در جای جای منطقه ، دشت هموار بخش شمالی دشتهای مشجر و طبیعی واقع در ارتفاعات بخش میانی پارک نایبند ،کرنش درختان انبوه حرا در میان مد خور khoor))بساتین و بیدخون و وجود صخره های مرتفع دارای ساحل باریک ماسه ایبرای ماهیگیری ،دره های عمیق و صخره ای بخش جنوبی پارک ،درختان کهنسال انجیر معابددر دماغه پارک نایبند، دمای عالی این منطقه که در سردترین اوقات تنها به 6 درجه بالای صفر می رسد ،منطقه عسلویه را در این فصل سرما به مکانی رویایی بدل ساخته است.

وجود تپه های مرجانی جهت غواصان ،تخمگذاری و جوجه آبزی لاک پشتان دریایی که در کمتر نقطه ای از سواحل صورت می گیرد باعث جلوه بخشیدن به این منطقه در میان سواحل خلیج فارس شده است.

اهمیت تاریخی و گذشته درخشان این خطه از کشور عزیزمان را می توان از آثار باستانی به جا مانده از اعصار قدیم پی برد.این منطقه در عصر ساسانیان آباد و یکی از منطقه ها دیده بانی (که تا مرکز تخت جمشید ادامه داشت) بوده و در عصر آل بویه یکی از بنادر مهم و از مراکز صید مروارید در خلیج فارس محسوب می شد.

بندر نایبند که اکنون خالی از سکنه می باشد در 10کیلومتری جنوب شرقی عسلویه واقع است. این بندر در منابع و مراجع تاریخی به صورت های مختلفی ذکر شده است. آنگونه که آقای سلطانعلی سلطانی محقق معاصرمی نویسد: نابد یا ناوبد که یاقوت حموی در کتاب خویش آورده (ج5، ص 193) و به معنی پناهگاه یا حافظ کشتی هاست، چه بد (به ضم یا به فتح اول)، یا پت یا پات که لهجه ای از آن می باشد، پسوند حفاظت و نگهبانی است. اگر چنانکه آمده و مقدسی هم گفته است: (احسن التقاسیم؛ مقدسی، ص422) نابند بدانیم باز به معنی محل توقف و بستن ناوها، یعنی کشتی هاست.

در لغت نامه دهخدا آمده است: نای بند:از دهات دهستان تمیمی بخش کنگان شهرستان بوشهر است ،در 85 گزی جنوب شرقی کنگان و 5 هزار گزی جاده شوسه سابق کنگان به لنگه . در جلگه گرراستای در ساحل دریا واقع است و 216 تن سکنه دارد. آبش از چاه ومحصولاتش غلات ، خرما و تنباکو و شغل مردمش زراعت است.

بندر نابند در زمان اوج پیشرفت و ترقی سیراف در قرون اولیه اسلامی و تا قرن چهارم هجری (که اهمیتی مانند دبی کنونی در خاورمیانه و هنگ کنگ در شرق دورداشته است) محل توقف و بارگیری و تخلیه کشتی های بزرگ تجاری (ناوها) بوده و انبار بزرگ کالاهای صادره و وارده به کشور ایران بوده است.

مردم این منطقه از دیر باز به تجارت خارجی و تعامل مالی با دیگر کشورها و در این اواخر با کشورهای حاشیه خلیج فارس می پرداختند.

کشورهایی که از دیرباز به مبادله کالا با هند (کلکته که دوری و بعد آن هنوز بین مردم ضرب المثل است.) ، چین ، مالاگا ، سیلان و زنجبار(که هنوز بازمانده مهاجران افریقایی) در منطقه دیده می شوند.

تجارت مروارید که عایدی اصلی مردم در گذشته به شمار می رفت را در فارسنامه ناصری اثر فسایی می خوانیم: و در قدیم نابند تجارتخانه و جای معامله مروارید بوده است که صدفهای درست از دریا آورده دشکسته ، مروارید ها را به تجار می فروختند و صدف ها را در کنار گمرک خانه نابند می ریختند و در سال 1375 نگارنده این فارسنامه ناصری به مصاحبت نواب والا عبدالباقی میزرا ، والی اردستان به بندر نابند رفتم و چندین تل بزرگ و کوچک را از صدف دیدم و در این چند سال اهالی این ساما ن تل های صدف را به انگلیسیها می فروختند و تمامی آنها را حمل جهازات نموده بردند.

این منطقه با فرماسیون تپه ماهوری و کوهستانی با هدف حفظ و حراست از زیست بوم کم نظیر و سیمای فیزیوگرافیک منحصر بفر و ارزشهای زیستگاهی برای کل و بز،قوچ و میش،جبیر و جیرفتی بعنوان گونه های حفاظت شده طبق مصوبه شماره 106 مورخه 7/9/57 از سوی شورای عالی حفاظت محیط زیست بعنوان منطقه حفاظت شده نای بند انتخاب و معرف گشت.

متعاقب آن جهت حفاظت از جنگلهای حرا خلیج نایبند و در راستای حفاظت از ده درصد جنگل های کشور بخشی از سواحل و خورهای خلیج نایبند از سوی شورای عالی مصوبه شماره 244 مورخ 15/10/78 بعنوان منطقه حفاظت شده انتخاب گشت.خلیج نایبند به عنوان یکی از ارزشمندترین زیستگاههای دریایی خلیج فارس به همراه بخش وسیعی از منطقه ها حفاظت شده نایبند و حرای خلیج نایبند در بیست و چهرمین جلسه شورای عالی حفاظت محیط زیست مورخه 27/12/82 به پارک ملی دریایی ارتقاء و تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست نهاده شد.

● جنگل حرا

جنگل حرا یکی از شگفتی ها و زیبایی های طبیعت خلیج فارس در پارک ملی دریایی نایبند است آب آرام و بی صدا در لابه لای سرشاخه های همواره بهار و سرسبز این درختان آرامیده است و تنها موجی که بر دل صاف و شفاف آب نقش می بندد و موجی است که از حرکت قایق روی آن نقش می گیرد. پایکوبی درختان زیر آب در هنگام مد، و آمد و شد پرندگان دریایی هنگام جزر، یکی از بکر ترین صحنه های خلقت است که برای همواره در فکر باقی می ماند.

سواحل جنوبی ایران با منطقه ها خشک و دریایی و آب شور شناخته شده است ، اما نکته شگفت انگیز این منطقه گیاهی است که بی احتیاج به آب شیرین روییده می گردد. به روایتی این گیاه اسطوره ای از اشک چشم حضرت آدم (ع) روییده است ، به افتخار دانشمند شهیر ایرانی، بو علی سینا، حراHara)) نامگذاری شده است.

حرا دارای برگهای سبز ، چند ساله ، پایا و نوعی ریشه های هوایی فراوان است که به طور عمودی از لجن بسته خارج می گردد و عمل تنفس و هواگیری انجام می دهد. فصل گل دهی آنها در ماههای اسفند و اردیبهشت انجام می گردد. از مشخصات این گیاه آن است که دانه های آن قبل از پراکنده شدن ، قسمتی از رشد خود را در داخل میوه انجام می دهد و زمانی که آن تخم گیاه در آب قرار گیرد پوست آن باد می نماید و شکافته می شوند. در کنار این گیاهان جانداران دوزیستی زندگی می نمایند که با ایجاد سوراخ هایی تهویه را در سطح فوقانی گل ولای میسر می سازند. گِل خورک((Gel Khorak از سخت پوستان ریز یا آبزیان کوچک و بعلاوه گیاهان تغذیه می نمایند . در عین حال خود نیز طعمه ای برای بسیاری از پرندگان و ماهیان شکاری در زیستگاههای حرا در پارک ملی دریایی نایبند محسوب می گردد این امر باعث نظم در چرخه زنجیرةغذایی موجودات این جنگلهاست . شدت برخورد امواج در محدوده جنگلهای حرا ملایم هستند و عمل جزر و مد به آسانی صورت می گیرد و به صورتی که در زمان جزر ، ریشه های این درخت به حالت میخی شکل در آمده و به هنگام مد دریا در نواحی عمیق تر آن تاج درخت در زیر آب غوطه ور می ماند.

80 درصد آبزیان خلیج فارس دوره تخم ریزی خود را در جنگلهای حرا می گذرانند . به همین علت این منطقه 3 عنوان جهانی، منطقه حفاظت شده بین المللی، ذخیره گاه زیست کره و تالاب بین المللی دارد. زیست بوم جنگلهای حرا، درختانی است که در آب در یا رشد می نمایند و زیست بوم پر بازدهی را می سازند.

بسیاری از گونه های آبزی و حیات وحش مستقیم و غیر مستقیم به حرا وابستگی دارند. این جنگلها در پیرامون خود محیط مناسبی را برای رشد و پرورش ماهیان فراهم می نمایند. زیست بوم دریایی حرا به علت استفادة، انسان و سوخت و تغذیه دام، بسیار حایز اهمیت است.

این جنگلها به زیستگاه بسیار مناسبی برای پرندگان مهاجر در فصول سرد تبدیل شده اند. در سایر فصول نیز که پرندگان بومی محل مناسبی برای ادامه حیات نمی یابند، به این جنگلها پناه می آورند. غیر از پرندگان آبزی، آبچر و مهاجر، در منطه نایبند، خزندگان و حتی بعضی از بندپایان و دو کفه ایها نیز در میان این جنگلها دیده می گردد. لاکپشتهای سبز و عقابی از جمله جانداران ویژه زیست بوم جنگلهای حرای نایبند هستند. حواصیل بزرگ هندی، حواصیل سبز و خاکستری، فلامینگو، پلیکان، انواع سلیم، عقاب ماهیگیر، کفچه نوک کاکایی و انواع دیگری از پرندگان در زیست بوم های حرای نایبند زیست می نمایند.

آب در طول شبانه روز در این جنگل 2 بار عقب نشینی می نماید و 2 بار پیشروی. این عمل مداوم شرایط زیستی ویژه ای به این جنگل دریایی می بخشد. جوامع جنگلی حرا در طول میلیون ها سال پیروز شده اند تا سازگاری اعجاب انگیزی با آب شور دریا و سواحل جزر و مدی پیدا نمایند. این گیاهان نمی توانند دمای کمتر از 5 درجه سانتی گراد را تحمل نمایند، ضمن اینکه شوری بین 20تا32 در هزار برای رشد آنها مناسب است. این گیاه یکی از مقاومترین گونه محسوب می گردد که در پارک ملی دریایی نایبند رشد یافته اند و مکانی بسیار زیبا برای گذران وقت فراغت بدور از هیاهو و در کمال آرامش به شمار می رود.

اجتماعات حرا در پارک ملی دریایی نایبند با وسعت 39 هکتار وسیعترین اجتماعات حرا در مدارهای بالای 27 درجه در خلیج فارس محسوب می گردد و به عنوان آخرین مجموعه انبوه و وسیع از این درختان در جنوب غربی آسیا شناخته می شوند.

● نگاء سرسبزی در ساحل

در جنوب پارک نایبند منطقه ای سرسبز و ماسه ای به نام نگاء با وسعت بیش از 45 هکتار وجود دارد که به علت ناشناخته بودن و عمر کوتاه سرسبزی اش بکر و زیبا به جای مانده است.این منطقه میان دو استان بوشهر و هرمزگان واقع شده است.اکنون این منطقه میعادگاه مسافران و خانواده هایی است که در کنار ساحل نیلگون خلیج فارس مکانی سرسبز و آرام را جهت سرگرمی و استراحت انتخاب می نمایند.منبع: راسخون